آب اکسیژنه

آب اکسیژنه

هیدروژن پراکسید یا آب‌اکسیژنه یک اکسنده متداول است که به عنوان سفیدکننده استفاده می‌شود.آب اکسیژنه برای حذف مواد الی و معدنی که موجب فاسد شدن آب استخر می‌شوند کاربرد دارد . هیدروژن پراکسید ساده‌ترین پراکسید است. آب اکسیژنه خالص یک مایع ناروانی است که کمی آبی رنگ می‌باشد و با زحمت زیاد می‌توان آن را تهیه نمود. این محلول که در داروخانه‌ها به اسم آب اکسیژنه رقیق فروخته می‌شود محلولی است از هیدروژن پراکسید در آب که %۳ آن آب اکسیژنه است، مانند آب بی‌رنگ و بی‌بو است، مزه تلخی دارد و کمی اسیدی است. این مایع اکسیدکننده‌ای قوی است.

کاربرد هیدروژن پراکسید

شستشوی جراحات

از آب اکسیژنه می توان برای شستشو و ضدعفونی جراحات سطحی استفاده نمود. بر این اساس فرمول توصیه شده باید حداکثر ۵% باشد. برای ضدعفونی تکه ای پنبه را به محلول آغشته کرده و به آرامی روی قسمت آسیب دیده بکشید.

سفید کردن لباس ها

این محلول می تواند جایگزین سفید کننده های شیمیایی باشد. برای سفید کردن لباس ها کافی است یک فنجان از این محلول را در ظرف آب ریخته و لباس ها را در آن خیس کنید. این ماده برای از بین بردن لکه خون بسیار مؤثر و فوری است.

درمان قارچ های پا

برای درمان مشکلات قارچی مکرر پاها و انگشتان توصیه می شود از محلولی به نسبت نصف آب اکسیژنه و نصف آب استفاده گردد. شب ها چند دقیقه ای پاها را در این محلول خیس کرده و سپس کاملا خشک کنید.

شستشوی دهان و لثه ها

استفاده از آب اکسیژنه به عنوان محلول شستشوی دهان و دندان ها بسیار مؤثر و مقرون به صرفه است . البته باید مراقب بود که بلعیده نشود زیرا ممکن است تحریکات داخلی ایجاد کند. علاوه بر خواص پاک کنندگی و ضدعفونی کنندگی دهان، آب اکسیژنه می تواند به درمان مؤثر التهابات لثه و عفونت های گلو نیز کمک کند. برای رفع التهابات توصیه می شود از حالت خالص آن استفاده کرد اما در صورت غرغره کردن باید با نصف مقدار آب مخلوط شده و چند ثانیه بیشتر طول نکشد.

سفید کردن دندان ها

اگر از هیدروژن پراکسید به عنوان محلول شستشوی دهان مرتب استفاده کنید متوجه خواهید شد که به مرور زمان دندان های شما سفیدتر از قبل شده است.

بهبود لکه های پوستی

برای از بین بردن لکه های پوستی عالی است. برای مشاهده تاثیر آن باید به طور مرتب طی دو هفته استفاده شود. توصیه می شود به کمک پنبه آغشته به آن روی لکه های پوستی البته به جز اطراف کشیده شود زیرا ممکن است تحریکاتی در پی داشته باشد.

نظافت منزل

50 میلی لیتر از این محلول 3% را در مایع ظرفشویی معمول بریزید و تاثیر فوق العاده آن در تمیزی ظرف ها را ببینید. برای تمیز کردن تخته گوشت و از بین بردن باکتری های آن مخلوطی از آب اکسیژنه 3% را با مقدار مساوی سرکه تهیه نمایید. همچنین برای نظافت و ضدعفونی کردن حمام و سرویس بهداشتی این محلول را با مقدار مساوی آب مخلوط کرده و استفاده نمایید.

درخشندگی موها

بسیاری از محصولات مراقبت از موها حاوی آب اکسیژنه هستند. شما هم می توانید در منزل محلولی آماده کنید که به درخشندگی مو ها کمک کند. 50% آب اکسیژنه 3% را با این مقدار آب مخلوط کرده و آن را در اسپری بریزید. آن را روی موهای خیس بپاشید و و مانند معمول شانه بزنید. درخشندگی موها به تدریج دیده می شود. مقدار بیش از حد استفاده نکنید زیرا ممکن است تاثیر نه چندان مطلوبی داشته باشد.

بازیافت کاغذ

هیدروژن پراکسید در بازیافت کاغذ نقش موثری دارد و سفید کردن کاغذ های بازیافتی در برخی از کارخانه های بازیافت کاغذ بر عهده هیدروژن پراکسید است.

ساخت موشک

در ارتفاعات زیاد به دلیل رقیق بودن اکسیژن موشک ها نمی توانند از اکسیژن استفاده کنند برای همین اکثر موشک هایک مخزن اب اکسیژنه دارند تا بتوانند از اکسیژن ان استفاده کنند.

کاربرد پزشکی

هیدروژن پراکسید در گذشته به دلیل خاصیت ضدعفونی‌کننده آن در پانسمان زخمهای عفونی استفاده می‌شد ولی امروزه به دلیل آسیبی که به بافت‌های مجاور وارد می‌کند دیگر در پانسمان استفاده نمی‌شود و فقط گاه برای ضدعفونی لوازم یا سطوح استفاده می‌شود. از آنجایی که آب اکسیژنه بوبر است گاه در درمان زخمهای بد بو مورد استفاده قرار می‌گیرد. در قرصهای اریتزون ۳۶٪ آب اکسیژنه به ۶۴٪ اوره متصل است و چون این قرصها را در دهان بگذارند، اکسیژن می‌دهد. پس هم میکروب های دهان را می‌کشد و هم دندانها را سفید می‌نماید . آب اکسیژن رقیق را برای قرقره کردن هم بکار می‌برند . و در ساختن داروهای سرما خوردگی تأثیر دارد.

خواص آب اکسیژنه

این محلول به مرور تجزیه و تبدیل به آب و اکسیژن می‌گردد. این عمل تجزیه در محیط بازی سریعتر و در محیط اسیدی کندتر از محیط خنثی صورت می‌گیرد. همچنین در نور یا گرما تجزیه می‌شود بنابراین باید در ظرف کدر و دور از گرما نگهداری شود. اگر مدت زیادی آب اکسیژنه را انبار کنند، ممکن است کاملاً تجزیه و تبدیل به آب گردد. بر اثر گرد بعضی اجسام عمل تخریب آب اکسیژنه تسریع می‌گردد مانند گرد دی‌اکسید منگنز و گرد فلزات.

اگر بر روی محلول آب قدری از اجسام پایدار کننده مانند اسید فسفریک، اوره، اسید بنزوئیک و نظیر آن‌ها بیفزایند، عمل تخریب بسیار کند می‌گردد. آب اکسیژنه اثر میکروب کشی ، بوبری و سفیدکنندگی دارد چنانکه اگر یک تکه کالباس قرمز را درون ظرف محتوی آب اکسیژنه قرار دهیم پس از چند روز محتویات ظرف کاملاً بی‌بو است و بوی گندیده نمی‌دهد. آب اکسیژنه رنگها را نیز تخریب می‌کند به همین دلیل تکه کالباس درون ظرف بعد از مدتی بی‌رنگ می‌شود.

موارد استعمال

برخی از خمیر دندانها و سایر اجسامی که برای پاک کردن دندان ها بکار می‌رود در موقع استعمال تولید آب اکسیژنه می‌کنند و اکسیژن این ماده دندان را سفید می‌نماید.

هیدروژن پراکسید در بی‌رنگ کردن شاخ، پشم گوسفند، پنبه، کتان، کنف، کاه، چوب، کاغذ، روغن، چربی، واکس، صابون، ابریشم، عاج، پر و غیره بکار می‌رود. رنگ بعضی لکه‌های صورت را هم آب اکسیژنه تخریب می‌کند. اگر موی سیاه را پس از شستن با کربنات سدیم (تا چربی آن برطرف شود) در محلول این ماده بگذارند به رنگ روشن در می‌آید. اگر موی سیاه سر را با مخلوطی از ۱۰۰ گرم آب اکسیژنه ۳۰٪ و چهار قطره محلول ۲۵٪ آمونیاک تر نمایند و پس از ۱۰ تا ۲۰ دقیقه با آب خالص و سپس با محلول اسید استیک‌دار بشویند، بور مایل به قرمز می‌شود. وجود آمونیاک از این جهت لازم است که هیدروژن پراکسید در حضور قلیاییها سریعتر اکسیژن می‌دهد و در نتیجه موها تندتر بور می‌شوند. مصرف مکرر آب اکسیژنه برای مو مضر است زیرا که مو را شکننده می‌نماید. در جنگ جهانی دوم ۸۵٪برای اکسیداسیون سریع الکل در زیر دریاییها و موشک‌ها مصرف می‌کردند.