تگزاپون | تگزاپن

تگزاپون | تگزاپن

سدیم لوریل اتر سولفات با نام تجاری تگزاپون خمیر نیمه شفاف سفید یا مایل به زرد است که دارای بوی ملایم بوده و در غلظت های ۳۰ و ۷۰ در صد در بازار موجود است . تگزاپون در زمره مواد فعال سطحی آنیونی محسوب می شود و از خانواده آلکیل اتر سولفات ها می باشد و از ترکیب یک الکل چرب مانند روغن نارگیل با اکسید اتیلن و متعاقب ان سولفوناسیون حاصل می شود.

نام های مترادف : سدیم لوریل اتر سولفات، تگزاپون ،سدیم دودسیل سولفات ، سدیم مونو دو دسیل سولفات ، سدیم لاریل سولفات ، سدیم لارت سولفات صدفی، سدیم مونو لاریل سولفات ، سدیم دودکانو سولفات ، سدیم لوریل سولفات.

شکل ظاهری : مایعی ویسکوز بی رنگ- خمیر سفید نیمه شفاف

دمای ذوب: ۲۰۶ سانتی گراد

حلالیت : به هر نسبتی در داخل آب حل میشود. از پایداری خوبی در برابر آبهای سخت برخوردار است.

این ماده به دو شکل تگزاپون صدفی و تگزاپون N70 موجود است.

شکل صدفی دارای خلوص کمتری است و در تولید محصولات شوینده صدفی و غیر شفاف مانند شامپوها استفاده می شود.

تگزاپون N70 خمیری است با ویسکوزیته بالا که در تولید مایعات شوینده شفاف کاربرد دارد.

این ماده حاوی مقدار اندکی نمک است زیرا هنگام رقیق شدن با آب در غلظتهای معمولی ویسکوزیته پایینی از خود نشان میدهد و افزودن سدیم کلراید و آلکانول آمید به آن ویسکوزیته آن تنظیم میکند.

خواص تگزاپون

به عنوان شوینده متداول در اکثر محصولات بهداشتی سر و بدن مورد استفاده قرار می گیرد. دارای خاصیت کف زایی خوبی بوده اما کف آن سبک است و غلیظ نمی باشد. در مجاورت چربی ها از بین می رود و به راحتی در آب های سخت و معمولی با کف فراوان حل می شود و با سایر افزودنی ها سازگار است. این ماده بدون نیاز به دما دهی و هم زدن با دور بالا با افزودن مواد دیگر در فرمولاسیون جای میگیرد. تگزاپون به طور طبیعی تحریک کننده پوست است و به ساختمان دو لایه چربی درپوست آسیب می رسانده و سبب افزایش تبخیر نامحسوس پوست و در نتیجه خشکی ان می گردد . درصورت همراهی آن با دیگر مواد فعال سطحی انیونی ,آمفوتریک وغیر یونی , کیفیت و میزان کف کنندگی و شویندگی را در سطح مطلوبی تامین می نماید . همچنین تگزاپون را در صورت نیاز میتوان با تری اتانول آمین رقیقتر کرد.کاربرد تگزاپون در اکثر شوینده های تجاری مثل مایع ظرفشوئی و پاک کننده‌های صنعتی (کارواش و کف شورها و بر طرف کننده روغن) و در بیش از ۹۰ % مواد بهداشتی و پاک کننده بدن و سر از قبیل خمیر دندان، صابون، شامپو، کرم و لوسیون چه به صورت مایع یا غیرمایع جهت زدودن چربی به عنوان ماده کف کننده و پاک کننده وامولسیون کننده مواد چسبنده بکارمی رود و جزو مواد اولیه آرایشی و داروئی محسوب می شود.

این ترکیب با نام سدیم لارت سولفات صدفی که با نام‌های تگزاپون یا خمیر صدفی نیز شناخته می‌شود، در پروسه‌های سرد به راحتی قابل مصرف بوده و موجب ایجاد موج و یا همان تلألو صدف مانند در شامپو، مایع دستشویی و یا مایعات دیگر می‌گردد.

آیا این ماده مورد تایید سازمان های جهانی است؟

تقریبا در تولید شوینده ها از خمیر دندان گرفته تا شامپوی کارواش استفاده می شود. آزمایش های سازمان غذا و داروی ایالات متحده نشان داده است که استفاده از این ماده برای مصرف کننده خطری ندارد. اداره بهداشت و دپارتمان صنایع شیمیایی استرالیا اعلام کرده اند که این ماده با دی ان ای واکنش نمی دهد. اما باید توجه داشت که مانند سایر دترجنت ها سدیم لوریل اتر سولفات هم باعث تحریک پوست و سوزش شدید چشم می شود. مهم‌ترین تأثیر سدیم لوریل اتر سولفات و سایر مشتقات این است که باعث شکسته شدن محافظ رطوبتی پوست می‌گردد و به دیگر مواد شیمیایی اجازه می‌دهد تا به راحتی به زیرپوست نفوذ کند.

مضرات تگزاپون

مهم‌ترین تأثیر سولفات لاریل سدیم و سایر مشتقات این است که باعث شکسته شدن محافظ رطوبتی پوست می‌گردد و به دیگر مواد شیمیایی اجازه می‌دهد تا به راحتی به زیرپوست نفوذ کند.

علیرغم تبلیغات طبیعی بودن اکثر صابون‌های تجاری، اکثر پوستها به این ماده شیمیائی فوق‌العاده حساسند که باعث خشکی پوست می‌شود، در بدترین حالت بخصوص در پوست حساس باعث خارش سوزناک بعد از حمام به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه می‌گردد که علت آن تخریب لایه بیرونی پوست است و آزمایشهای لابراتواری نشان داده‌است اثر تخریب سولفات لاریل سدیم تا ۱۷ روز روی پوست باقی می‌ماند.

سلول‌های بدن از پروتئین ساخته شده‌است. توسعه این سلول‌های به شدت وابسته به فرایندهای تکثیر سلولی است که به‌طور مستمر بدن بااز بین بردن سلول‌های آسیب دیده و قدیمی تر و جایگزین کردن آن‌ها با سلولهای سالم و جدیدتر این فرایند را کنترل می‌کندو تقریباً جایگزینی هر سلول در بدن حداقل ۷ سال است.

اس ال اس با اثرگذاری روی مولکولهای بدن و پروتئینها، ازطریق تشکیل پل شیمیایی بین بخش‌های محلول در چربی و محلول در آب باعث می‌شود که نیروهای مورد نیاز هیدروفوبیک برای حفظ ساختار پروتئین و مولکول فرو بریزند و این فرایند غیرقابل برگشت است. با در نظر گرفتن اینکه پروتئین‌های موجود آسیب دیده‌اند و منجر به افزایش ترشح هورمونی جهت بهبود می‌گردند و همچنین این سلول‌های تازه نیز احتمالاً در معرض آسیب دیدگی اند لذا با درنظرگرفتن موارد فوق خسارت دوچندان است و دقیقاً این نوع فعالیت که می‌تواند به مراحل اولیه سرطان پوست منجر شود. گرچه هنوز بطور کامل اثرات استفاده اس ال اس در پوست و مصرف مستقیم آن در ایجاد سرطان اثبات نشده‌است ولی درگزارش منتشر شده آورده شده‌است که این ماده سورفکتانت و محرک قوی برای پوست است.

فارغ از این پتانسیل ایجاد شرایط پیش سرطانی با غیرطبیعی کردن پروتئین‌ها، اس ال اس تقلید اثرات استروژن باعث سرطان می‌گردد. این اثر می‌تواند حتی بر سرطان سینه و سرطان تخمدان که به‌طور مستقیم به سطح استروژن مرتبط است تأثیر بگذارد منجر به رشد تومور شود.

با اخلال در سطوح استروژن طبیعی و با ایجاد اثرات مشابهی در سطح سلولی به عنوان استروژن آندوژن، می‌تواند بروز سرطان تسریع کند. عامل فزونی سرطان سینه در سالهای اخیر حتماً به مواد مصرفی مربوط است. حتی در مردان نیز دیده شده‌است. به‌طور بالقوه اس ال اس می‌تواند از طریق دیگری یعنی با واکنش با ترکیبات نیتروژن دار می‌تواند باعث سرطان شود. البته نگرانی عمده این است اس ال اس با جهش سلولی و صدمه زدن به مواد ژنتیکی موجود در هر سلول باعث ایجاد بیماری گردد.

سولفات لاریل سدیم بیماری‌های مخاطی دهان را تشدید می‌کند. عدم استفاده از مواد اس ال اس در خمیردندان باعث کاهش آفت می‌گردد.

درافراد با بیماری مزمن پوستی استفاده از اس ال اس باعث بدتر شدن بیماری می‌شود و ثابت شده‌است قرارگیری پوست باعث تحریک پوست و خارش می‌گردد در مطالعات بالینی نشان داده‌است قرارگیری پوست به مدت طولانی و مستمر (بیش از ساعت) باعث تحریک پوست صورت بزرگسالان حتی در جوانها می‌شود و به نظر می‌رسد علت سوزش پوست و چشم اس ال اس است.

کاربرد تگزاپون

تگزاپون معمولا ترکیبی از سولفات سدیم آلکیل است که می تواند کشش سطحی آب در محلول های آبی کاهش دهد. تگزاپون برای افزایش رطوبت و به عنوان ماده دترجنت در مواد آرایشی ، دارویی و خمیردندان ها مورد استفاده قرار می گیرد. تگزاپون در انواع معمولی ( N70) و صدفی تولید می شود که نوع صدفی آن در تولید شامپوها و صابون های مایع مورد استفاده قرار می گیرد. نوع معمولی به صورت خمیر است و در تولید شوینده های شفاف، پاک کننده های پوست ، پاک کننده صورت ، صابون ، شامپو بدن با ویسکوزیته متوسط تا بالا استفاده می شود. این ترکیب شیمیایی به دلیل محتوای بالای دترجنت فعال برای تولید محصولات غلیظ یا مواد خام با سطح پایین آب بسیار مناسب است. تگزاپون نقش بزرگی در تولید صابون مایع دارد و عملکرد اصلی این ماده شیمیایی تقویت کننده کف در این محصولات است.